مدیریت خود

یکی از نیازهای اساسی ما برای رسیدن به هدف‌های مهمی که در آینده طراحی کرده‌ایم، توانایی مدیریت خود و سرمایه‌هایی است که خداوند در اختیار قرار داده است. شما افراد زیادی را می‌شناسید که با وجود برخورداری از هوش بالا و قدرت یادگیری شگفت‌انگیز، حتی موفق به گرفتن دیپلم هم نمی‌شوند و مسیر زندگی‌شان به سمت شکست پیش می‌رود. اشکال اساسی این افراد، کم آوردن در برابر مشکلات و ناتوانی در پرش از موانعی است که سر راه آن ها قرار می‌گیرد.

نقشه بهشت

در دنیای واقعی، به ازای کاری که آدم‌ها انجام می‌دهند، مزد داده می‌شود. در دنیای معنوی هم وضعیت مشابه وجود دارد. این جمله را زیاد شنیده‌اید که: «بهشت را به بها می‌دهند نه بهانه.» زندگی خوب، مدیون تلاش‌ها و رفتارهایی است که امروز انجام می‌دهیم. تصور کنید شما اراده می‌کنید از دبیرستان به مدت حدود ده سال خوب درس بخوانید و در مقابل یک عمر از این تلاش خود بهره‌مند شوید. خلاصه اینکه ما به ازای کارهای خوب یا ناپسند، نقشه موفقیت یا شکست را طراحی و طی می‌کنیم.

پیشنهاد روزانه

پیشنهادهای خداوند از نظر زمانی با هم تفاوت دارند. برخی از کارهایی که از ما می‌خواهد ممکن است در طول عمر ما یک دفعه اتفاق بیفتد مثل رفتن به حج آن هم اگر از نظر مالی وضعیت خوبی داشتیم. بعضی دیگر، سالی یک بار است مثل روزه و بعضی دیگر به صورت ماهانه و هفتگی است، مثل نگه داشتن حرمت ماه‌‌های خاص و نیز رغبت به شرکت در نماز هفتگی جمعه؛ اما بعضی از پیشنهادهای خداوند برای ما یک داروی روزانه است. حتی برخی از آن ها را روزی چند بار باید مصرف کنیم؛ همانطور که سه وعده غذا در شبانه‌روز در برنامه ما گنجانده شده است.

نماز، پیشنهادی ویژه

نماز در بین دستورهای خداوند یک پیشنهاد ویژه است. همه حواشی آن هم حساب شده و دقیفا هماهنگ با نیازهای جسمی و روحی ماست؛ مثل اینکه روز خود را با این رفتار شروع کنیم، به تمیزی پوشاک خود توجه داشته باشیم، تمرین کنیم که کارهای جمعی انجام بدهیم، یاد بگیریم که زبان و جهت اشتراکی در زندگی با آدم‌هایی از دین خود داشته باشیم. نماز، با جمله‌ها و کلمه‌هایی تنظیم شده که دقت در آنها ما را از بن‌بست‌های فکری و روانی خارج می‌کند و ارتباط ما با یک اسپانسر و حامی بزرگ ایجاد می‌کند.

پس‌اندازی به نام نماز

نماز علاوه بر تهیه نیازهای روحی روزانه ما، قابلیت ذخیره شدن و پس‌انداز برای یک برنامه ابدی را هم دارد. نمازی که امروز خوانده می‌شود، علاوه بر تاثیر آن در زندگی روزمره، به نام ما ثبت و برای همیشه می‌ماند. این وعده‌‌ای است که در آیه 110 سوره بقره آمده است: «وَ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ ؛ و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید و هر گونه نیکى که براى خویش از پیش فرستید، آن را نزد خدا باز خواهید یافت آرى، خدا به آنچه مى‌کنید بیناست.»

نماز و مدیریت رفتار

زمانی که رفتار نماز را انتخاب می‌کنیم، همزمان خود را با مدیریت چندگانه روبرو کرده‌ایم: مدیریت زمان، مدیریت مکان، مدیرت رفتار و مانند آن. اگر یادتان باشد در ابتدا گفتیم که برای موفقیت نیازمند مدیریت خود هستیم. مجموعه این مدیریت‌ها در نماز دیده می‌شود که مهم‌ترین آن ها مدیریت رفتار است. وقتی نماز در زندگی ما باشد، رفتارهای ناپسند از زندگی حذف می‌شوند؛ همان رفتارهایی که مانند قارچ سمی در مسیر موفقیت رشد می‌کنند. رفتارهای خلافی که به شکل‌های گوناگون قابل اجرا هستند. خداوند در یک آیه بسیار زیبا، انس با نماز را وسیله‌ای برای دور شدن از مزاحم‌های واقعی موفقیت می‌داند و می‌فرماید: «آنچه از کتاب به سوى تو وحى شده است بخوان، و نماز را برپا دار، که نماز از کار زشت و ناپسند بازمى‌ دارد، و قطعاً یاد خدا بالاتر است، و خدا مى ‌داند چه مى‌ کنید».¹

نماز و امنیت روانی

آرامش خاطر و داشتن زندگی مطمئن با کمترین استرس، از دستاوردهای انس با نماز است. در آیه‌ای می‌خوانیم: «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ؛ کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده و نماز بر پا داشته و زکات داده‌ اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود و نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مى‌ شوند»². نکته مهمی که در این پیشنهاد خداوند دیده می‌شود این است که از ما می‌خواهد: هم نماز بخوانیم و هم دیگران را به نماز دعوت کنیم!

…………………………………………………..
1. عنکبوت: 45
2. بقره:277

منبع: راسخون، معرفی کتاب